پرخاشگری چیست؟

پرخاشگري انسان داراي سه بعد ابزاري، عاطفی و شناختي است. رفتارهاي پرخاشگرانه ممکن است به شکل‌هاي مختلفي جلوه‌گر شوند.

1. بعد ابزاري يا حركتي: شامل پرخاشگري كلامي يا فيزيکي است. هدف اصلي آن آسيب رساندن به ديگران است.
2. بعد عاطفي و هيجاني: به شرايط درونی فرد و همچنين به آمادگي براي برانگيختگي فيزيولوژيکی اشاره دارد که به صورت خشم نمايان مي‌شود. اين بعد وظيفه تدارك و آماده سازي رفتار پرخاشگرانه را به عهده دارد.
3. بعد شناختي: خصومت نام دارد و سبب ايجاد احساس غرض ورزي و كينه توزی نسبت به ديگران مي‌شود.پرخاشگری در رابطه خود را چگونه نشان می دهد؟

در روابط می‌توانیم دو نوع پرخاشگری را مشاهده کنیم. پرخاشگری آشکار و فیزیکی، پرخاشگری پنهان.

• پرخاشگری فيزیکی و آشکار: تنها نشان دهنده نوک کوه یخ از پرخاشگری فردی است. شامل رفتارهای آشکار فیزیکی و کلامی است. مثل آسیب رساندن به دیگران و به اشیاء.
• پرخاشگری پنهان: در برگيرنده اعمالی است که در رابطه دو نفره زن و شوهر به کار گرفته می‌شود. به رفتارهایی اطلاق می‌گردد که به همسر آسيب می‌رساند اما نه به صورت فیزیکی؛ بلکه به صورت صدمه زدن به روابط، احساس پذیرش اجتماعی و تخریب روابط دوستانه. پرخاشگری پنهان خود مشتمل بر دو نوع مولفه‌ی خراب کردن وجهه اجتماعی و کناره‌گيری عاطفی می‌باشد.

1. خراب کردن وجهه اجتماعی: شامل آزار و اذیت غيرمستقيم شریک عاطفی از طریق بدگویی، شایعه پراکنی، در ميان گذاری اطلاعات خصوصی وی با دیگران، و یا فراهم نمودن امکان دخالت دیگران در جریان بحث‌ها و مشاجرات گفته می‌شود. هدف تخریب وجهه اجتماعی، استفاده از فشار اجتماعی برای کنترل شریک عاطفی قلمداد می‌شود.
2. کناره گيری عاطفی: در این روش شریک عاطفی با دریغ کردن توجه و مهربانی از همسرش در تلاش برای کنترل رابطه است. رفتارهایی که نشان دهنده‌ی کناره‌گيری عاطفی هستند عبارتند از: نادیده گرفتن، عدم توجه، برقرار نکردن رابطی جنسی، تهدید به ترک کردن رابطه و غیره.
3. رفتارهای پرخاشگرانه در هر دو شکل خود موجب بی اعتمادی، حسادت، سرخوردگی و ادراک منفی در رابطه برای هر دو نفر، هم قربانی و هم فرد پرخاشگر شده و اثرات منفی بر رضایت جنسی آنان نیز می‌گذارد.

ویژگی افراد پرخاشگر چیست؟

برخی روان‌شناسان معتقد هستند که پرخاشگری یک ویژگی شخصیتی است. افراد پرخاشگر معمولا عزت نفس پایین و نگرش منفی نسبت به خود دارند. طبق این نظریه، عزت نفس پایین موجب نارضایتی فرد شده و به نوعی از خود بیزار هستند. این بیزاری از خود باعث می‌شود به صورت پرخاشگری نسبت به افراد و موقعیت‌هایی که شایستگی آن‌ها را به چالش می‌کشد واکنش نشان دهند تا شاید از این طریق بتوانند عزت نفس خود را جبران کنند. در واقع رفتار پرخاشگرانه را جایگزینی برای عزت نفس پایین خود کرده و از این طریق در صدد افزایش آن هستند.ویژگی دیگری که با پرخاشگری ارتباط دارد خودشیفتگی است. افراد خودشیفته اغلب با اینکه عزت نفس بالایی دارند اما به علت ناسالم بودن این عزت نفس نمی‌توانند خود را به صورت منفی ببینند و به احتمال بیشتری رفتارهای پرخاشگرانه از خود بروز می‌دهند. افراد خودشیفته به علت برتر دیدن خود، بی توجه به حقوق دیگران، خودمحور و سلطه‌گر هستند و به احتمال بیشتری اعمال پرخاشگری برایشان یک عمل سودمند محسوب می‌شود. خشونت گاهی زمانی ابراز می‌شود که نگرش خودمحورانه، مغرورانه، غیرواقعی و برتری طلبانه آن‌ها مورد تهدید واقع شود.