هرچند لجبازی بدترین رفتاری نیست که در ارتباط با کودک با آن سر و کار داریم، اما عصبانیت مکرر و ناگهانی کودکان، اوضاع را از کنترل شما خارج میکند.
هر کودکی به طور طبیعی در مقاطعی از زندگی خود لجبازی را تجربه میکند؛ اما این واقعیت که والدین دیر یا زود با این پدیده مواجه می شوند، از احساس شرمساری آن ها در برخورد با لجبازی کودک شان در مقبل چشم دیگران کم نمیکند.
والدین بسیاری برای واکنش به لجبازی های کودک از قوانین سفت و سخت استفاده میکنند که در واقع موجب تشدید این رفتار می شود. لجبازی هم می تواند در دفعات تکرارش افزایش یابد، هم می تواند منجر به قشقرق در کودکان شود که روش برخورد با این دو نمونه از لجبازی کاملا متفاوت است.
مقاله چگونه قشرق های کودکان را مدیریت کنیم؟
بسیاری از والدین تنبیه را با انضباط اشتباه می گیرند؛ تنبیه یعنی تحمیل مجازات برای یک رفتار اشتباه و نظم و انضباط یعنی «آموزش دادن». بسیاری از تکنیک های فرزند پروری، به جای آموزش مهارت (مثل تنظیم هیجان در زمانهای بحرانی)، فقط به متوقف کردن رفتارهای ناخوشایند تمرکز می کنند.
اگر کودک شما در مرحله ای از زندگی به سر می برد که بروز لجبازی در آن طبیعی است، از پنج اشتباه زیر، که منجر به تشدید رفتار منفی کودک میشوند، بپرهیزید.
توجه و اهمیت به لجبازی کودک
توجه بیش از حد موجب تکرار رفتار منفی میشود، حتی اگر این توجه تنبیهی و مقابله گرانه باشد. عباراتی مانند «بیخودی گریه نکن وگرنه کاری میکنم که واقعاً به گریه بیفتی !» یا « این بچه بازی ها رو تموم کن !»، صرفاً منجر به ادامه لجبازی کودک میشود، پس سعی کنید به زبان نیاورید.
به همین ترتیب، والدینی که در میانه کج خلقی های کودک، با او وارد مذاکره میشوند، صرفاً عصبانیت وی را تشدید می کنند. مثلاً استفاده از جملات زیر صرفاً شرایط را بدتر میکند: «فردا میبرمت پارک» یا «ببخش که اجازه ندادم کلوچه بخوری و عصبانیت کردم. حالا میخوای به جاش یک سیب بخوری؟».
بهترین راهبرد برای توقف لجبازی، بیتوجهی به آن است. وقتی چنین رفتارهایی از کودکان سر می زند، به سمت دیگری خیره شوید و وانمود کنید فریاد های او را نمی شنوید. و اگر هم مجبور هستید از آنجا بروید، مطمئن شوید که توجهی به کودک بهانه گیر نمی کنید.
دلجویی از کودک در زمان بدخلقی
اگر کودک شما دلیلی واقعی برای گریه هایش دارد، از او دلجویی کنید. اما اگر کودک برای فرار از تخت خواب مشت هایش را بر زمین میکوبد، نباید از وی دلجویی شود.
به کودکانتان روش هایی برای مقابله با احساسات و عواطف منفی بیاموزید. اگر کودک شما از راه کار های اجتماعی مثبتی برای بروز احساساتش استفاده کرد، او را تشویق کنید تا این روش را ادامه دهد.
تسلیم شدن در مقابل خواستههای کودک
گاهی والدین از سر استیصال تسلیم بهانه های کودکان می شوند تا مثلاً از شر داد و بیداد های آن ها رهایی یابند. مثلاً اگر هربار بعد از بهانه گیری های کودک به او بگویید: «باشه، باشه! یک کلوچه دیگه بخور!» نه تنها نمی توانید لجبازی های او را متوقف کنید، بلکه به او می آموزید که از عصبانیت و بهانه گیری در جهت رسیدن به اهدافش بهره جوید.
چنین کودکانی یاد میگیرند که در آینده بیشتر از دفعات پیش بر شدت عصبانیت و لجبازی خود بیفزایند. یادتان باشد که حتی اگر هر از گاهی هم تسلیم خواسته کودکان شوید، آن ها را به طور ناخودآگاه تشویق میکنید که رفتارشان را ادامه دهند.
تکرار هشدارها و تذکرات به کودک
از بیان تهدید هایی که نمی توانید عملی کنید، بپرهیزید. همچنین، تکرار هشدار ها و تذکرات بی معنی میتواند نتیجه معکوس داشته باشد. به عنوان مثال، اگر شما دائم به کودک بگویید «داد نزن وگرنه توی ماشین میمونی!»، و این تهدید را عملی نکنید، کودک خیال میکند که این تهدیدات تنها حرفهایی هستند که هیچ عملی پشتشان نیست.
اگر در موقعیتی هستید که نمی توانید رفتار کودک را با بی محلی پاسخ دهید، مثلاً زمانی که در یک روز تعطیل با خانواده سر میز غذا نشسته اید، کاری کنید فرزندتان نتیجة رفتارش را ببیند.
مثلاً در صورت لزوم میتوانید کودک را برای مدت کوتاهی به یک اتاق دیگر تبعید کنید. یا اگر رفتار بد کودک مخل آسایش دیگران است، میتوانید امتیازاتش را از او بگیرید.
کج خلقی را به مثابه راهکاری تلقی کنید که کودکان از خلال آن، نیاز های برآورده نشدة خود را بیان می کنند. به جای اینکه رفتار کج خلقانه کودک را به عنوان رفتاری نامطلوب ارزیابی کنید، آن را نوعی روش ارتباطی در نظر بگیرید. فراموش نکنید که کج خلقی با مراحل رشد پیوند نزدیکی دارد و بنابراین، پدیده ای طبیعی است.
باج دادن به کودکان
گاهی والدین از سر استیصال به فرزندشان باج می دهند. به عنوان مثال، والدینی که می خواهند کودک را از کف فروشگاه مواد غذایی بلند کنند، ممکن است برای وسوسه کردن او بگویند: «اگر قول بدی بلند شی، برات اسباب بازی می خرم». اما با باج دادن به فرزندتان تنها او را تشویق به ادامه لجبازی اش میکنید.
یادتان باشد که باج را با پاداش اشتباه نگیرید. گاهی پاداش های ساده میتوان مفید باشد. مثلاً با گفتن جمله «اگه بلند شی می تونیم به بخش خوراکیها بریم و برات چیزی بخریم»، کودک را تشویق به انتخاب گزینه ای متفاوت میکنید.
یا مثلاً می توانید قبل از ورود به فروشگاه، بگویید: «اگه امروز ساکت بمونی و توی فروشگاه رفتار خوبی داشته باشی، یه برچسب صدآفرین می گیری». ولی فراموش نکنید به کودکتان بگویید که در صورت بدخلقی کردن پاداشی نصیب وی نخواهد شد.
وبینار لجبازی کودکان پیش از دبستان
هر کودک در طول زندگی خودش لجبازی را تجربه میکند. والدین واکنش های متفاوتی در مقابل این موضوع دارند. گاهی اشتباهاتی از والدین سر می زند که موجب به تشدید لجبازی در فرزندانشان می شود و همچنین راه های مناسبی برای کنترل این امر وجود دارد که در این وبینار یک ساعته خانم زهرا رنگرز مفصل درباره این موضوع صحبت کرده اند . برای ثبت نام این وبینار اینجا کلیک کنید.