توسعه فردیدانش افزاییمطالب
زمان مطالعه تقریبی: 5 دقیقه
امروز در این مقاله باهم به موضوع طرحواره درمانی، انواع طرحواره درمانی و تکنیک های طلایی در طرحواره درمانی، می‌پردازیم. طرحواره درمانی یک رویکردی تلفیقی برای درمان است که سعی کرده درمان ها و تکنیک های موجود در روش های دیگر را ترکیب و در فرآیند درمان از آن استفاده کند. رویکردهای رفتاری، شناختی، تجربه‌ای، بین فردی و روان تحلیلی از نمونه‌هایی هستند که در طرحواره درمانی ادغام شدهاند. این روش توسط روانشناسی به نام جفری یانگ توسعه داده شد. او از همکاران نزدیک دکتر بک (کسی که در پیشرفت رویکرد های شناختی رفتاری بسیار موثر بود) در دانشگاه پنسیلوانیا بود.
دکتر یانگ و همکارانش متوجه بخشی از مراجعینی شدند که روش‌های معمول درمان بر آن ها موثر نبود و نشانه هایی از مشکلات پایدار حتی بعد از درمان های مختلف در آن ها مشهود بود. یانگ دریافت که این افراد الگوی ثابت و طولانی از رفتار ها ، احساسات و فکرهایی را دارند که نیاز به مداخله و درمان هایی از جنس همین مشکلات دارد. دکتر یانگ به این نتیجه رسید که به مراجع کمک کند تا این الگو ها و زمینه های عمیق را شناسایی و مدیریت کند. این الگو ها یا زمینه ها به عنوان «طرحواره» یا تله های زندگی شناخته می شوند.
طرحواره ها که در این روش هدف درمان هستند، مجموعه ای از الگو های خود تخریب گر هستند که در کودکی شکل می گیرند. این الگو ها شامل احساسات و افکار منفی و ناکار آمدی است که بارها تکرار شده اند و به طور همیشگی مانعی برای رسیدن به اهداف و نیازها بوده‌اند: «من دوست داشتنی نیستم»، «من مهم نیستم»، «اتفاق بدی خواهد افتاد»، «دیگران حتما من را تنها خواهند گذاشت»، «هیچ وقت به آرزوهایم نخواهم رسید» و الی آخر.
هرچند که طرحواره ها در کودکی شکل می گیرند اما می توانند بعدا در بزرگسالی نمود پیدا کنند. انواع طرحواره درمانی به صورت رفتاری در طرحواره های تثبیت، طرحواره های اجتناب، طرحواره های جبران دسته بندی می شوند. تکنیک‌های طلایی در طرحواره درمانی به افراد کمک خواهد کرد که الگوی افکار منفی، احساس منفی و رفتار منفی را بشکنند و روش های جایگزین بهتری را برای رفتار ها و احساسات خود انتخاب کنند که از ثبات و دوام مطمئن تری برخوردار است.
طرحواره درمانی از سه مرحله شکل می گیرد. مرحله اول ارزیابی است. در جلسات اولیه سعی بر این است که این طرحواره ها شناسایی شوند. در این مرحله ممکن است که روانشناس شما بخواهد که شما با پر کردن پرسشنامه ای به او کمک کنید تا این الگوها را بهتر شناسایی کند. مرحله دوم آگاهی از هیجانات و تجربه است. به این معنی که مراجع به صورت ملموس تری با این طرحواره ها ارتباط برقرار می کند و چگونگی شناسایی این طرحواره ها را در زندگی روزمره می آموزند. در مرحله سوم، بر تغییر رفتار تمرکز می‌شود. در این بازه مراجع به صورت فعال و موثر در جایگزینی عادت ها، احساسات و افکار منفی با افکار و احساسات مثبت نقش خواهد داشت. در ادامه این مقاله قصد داریم با انواع طرحواره درمانی و تکنیک های طلایی در طرحواره درمانی آشنا شویم. با ما همراه باشید.
طرحواره درمانی چه زمانی استفاده می‌شود
طرحواره درمانی در ابتدا برای اختلالات شخصیت به وجود آمد و در حال حاضر اغلب برای درمان ختلال شخصیت مرزی یا به اختصار (BPD) استفاده ا می‌شود. در یک آزمایش با جامعه آماری تصادفی و کنترل شده، افراد مبتلا به اختلال شخصت مرزی را تحت طرحواره درمانی قرار دادند. در این آزمایش افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی با طرحواره درمانی نسبت به افرادی که درمان معمول خود را ادامه دادند به طور چشمگیری بیشتر بهبود یافتند. طرحواره درمانی برای اختلالات دیگری مانند: اختلالات خوردن، اضطراب، افسردگی و سایر اختلالات مربوط به سلامت روان که درمان‌های دیگر برای آن‌ها مفید نبوده است، استفاده می‌شود. در حال حاضر از انواع طرحواره درمانی برای بزرگسالان استفاده می‌کنیم ولی محققان در حال بررسی تاثیرات آن برای درمان کودک و نوجوان هستند. طرحواره درمانی معمولا یک درمان طولانی مدت است. به این معنا که شاید ماه‌ها یا سال‌ها ادامه داشته باشد و در تعداد محدودی جلسه تکمیل نشود. در انواع طرحواره درمانی، درمانگران قصد دارند به مراجعین کمک کنند تا طرحواره‌های خودشان را شناسایی کنند.
انواع طرحواره درمانی
طرحواره ها در دوران کودکی رشد می‌کنند و به طور معمول در مقابل تغییر مقاوم هستند. طرحواره های مدیریت نشده، باعث ایجاد الگوهای منفی تقویت شونده از طریق تعاملات ناسالم می‌شوند. کارشناسان حوزه طرحواره درمانی، طرحواره‌های مختلفی شناسایی کرده‌اند؛ ولی تمامی انواع این طرحواره‌ها در پنج دسته زیر قرار می‌گیرند:
1. طرحواره‌های طرد شدن و عدم پذیرش (پذیرفته نشدن)
در این طرحواره افراد اعتقاد دارند که به دیگران نمی‌‌توان اعتماد کرد و همواره از سایر افراد جامعه دور و در انزوا هستند. احساس نقص و شرم و رهاشدگی و بی‌ثباتی نیز از علامت‌های پرتکرار است.
2. طرحواره‌های خودمختاری و عملکرد مختل
در این طرحواره که یکی از انواع طرحواره است، فرد باور دارد که محکوم به شکست است و توانایی انجام مسئولیت‌ّای روزمره زندگی خود را ندارد. در این طرحواره افراد احساس وابستگی و بی‌کفایتی، آسیب‌پذیر بودن نسبت به بیماری و ضرر را نیز دارند.
3. مرزبندی
در این طرحواره فرد اعتقاد به برتر بودن دارد. این افراد اغلب در خانواده‌های بیش از حد سهل‌گیر بزرگ شدهاند و در خصوص احترام به دیگران، همکاری کردن با دیگران و متعهد بودن مشکل دارند.
4. هدایت شدن توسط دیگران
در این نوع از انواع طرحواره افراد اعتقاد دارند که همیشه نیازهای دیگران باید بر نیازهای آن‌ها الویت داشته باشند و اینکه همیشه و در هر موقعیتی کنترل امور را به دیگران واگذار می‌کنند.
5. گوش به زنگ مفرط و بازداری
به عنوان مثال، در این طرحواره اعتقاد افراد به این است که بیان احساسات منجر به پیامدهای منفی می‌شود یا باور به اینکه جنبه‌های منفی زندگی همیشه بر جنبه‌های مثبت غلبه دارند.
تکنیک های طلایی در طرحواره درمانی
1. اولین گزینه در تکنیک های طلایی در طرحواره درمانی رابطه درمانی مشاور با مراجع است. طرحواره درمانی رویکردی است که در آن درمانگر، نیازهای فرد را تشخیص می‌دهد، بیان می‌کند و اعتبار می‌بخشد و تا حدی درمان می‌کند.
2. دومین نکته در تکنیک های طلایی در طرحواره درمانی که بسیار حائز اهمیت است، مواجهه همدلانه درمانگر با مراجع است که باید بدون قضاوت درباره رفتارها و شناخت‌ها ناسازگارانه فرد انجام شود.
3. مفهوم سازی در طرحواره درمانی برای توصیف علائم فرد، شناسایی محرک‌های فعلی، بیان مکانیسم‌هایی برای ظهور و حل مشکلات فرد نیاز است که در سومین مورد از تکنیک های طلایی در طرحواره درمانی قرار می‌گیرد.
4. تصویرسازی هدایت شده به عنوان ابزار ارزیابی جز تکنیک های طلایی در طرحواره درمانی مورد استفاده برای افراد مبتلا قرار گرفته است.
5. تکنیک های طلایی طرحواره درمانی گاهیبر هیجانات متمرکز است. به عنوان مثال از نقش آفرینی، کار با صندلی و تصویر سازی در طرحواره درمانی استفاده می‌شود.
سخن آخر
در طرحواره درمانی، کمک به افراد برای درک نیازهای عاطفی اصلی‌ترین هدف است. همچنین یادگیری راه‌های برآورده کردن نیازهای‌شان به صوت سازگارانه، یکی دیگر از مهم‌ترین اهداف انواع طرحواره درمانی است. این موارد گفته شد تا بدانید که طرحواره ها قابل درمان هستند و شما عزیزان می‌توانید با رجوع به یک درمانگر، تجربه یک درمان موفق را برای خودتان به ارمغان بیاورید. فارگو با مشاورین متخصص در حوزه طرحواره درمانی، سعی می‌کند تا یک جلسه آرام و حرفه‌ای را برای شما تدارک ببیند.
درباره ما
مرکز مشاوره روانشناسی سروهانا در حیطه های ارزیابی و درمان اختلالات روانشناسی کودک، مشاوره روانشناسی نوجوان و بزرگسال و همچنین مشاوره خانواده، ازدواج، تحصیلی، شغلی و فردی با بالاترین کیفیت و زیر نظر روانشناسان و مشاوران مجرب و با تجربه آمادگی لازم جهت همراهی و ارائه خدمات به شما عزیزان را دارد. منتظر حضور گرم شما به صورت حضوری در کلینیک سروهانا و یا به صورت غیر حضوری در اپلیکیشن فارگو هستیم.
دیدگاه شما :