آن چه مرا نکشد قوی ترم می کند
احتمالا این جمله معروف از نیچه را شنیده اید؛ ولی آیا آن چیزی که ما را نکشته، همیشه قوی ترمان کرده است؟
شکست خوردن در زندگی اجتناب ناپذیر است؛ به هر حال در روابط، بحث مالی، کار و تحصیلاتمان احتمال شکست خوردن وجود دارد. در این مقاله قصد داریم تا راه و روش یادگیری از شکست را بیاموزیم که به ما کمک می کند با قدرت بیشتری از شکست عبور کرده و بتوانیم آن را تبدیل به دلیلی برای رشد کنیم.
ما از تجربه شکست بهتر از موفقیت یاد می گیریم. تحقیقات اخیر به ما نشان داده است که ما می توانیم یادگیری از شکست خود را آسان کنیم. اما چطور؟
جدای از آن چه که تکامل به ما به عنوان یک گونه آموخته است، ما به طور مداوم در طول زندگی خود، چه از تجربه مستقیم و چه یادگیری اجتماعی از دیگران یاد میگیریم. یادگیری اجتماعی از نزدیکانمان، از کتاب ها یا متخصصان باید راهبرد اصلی ما باشند چرا که آسان تر و ارزانتر هستند و ما میلیارد ها انسان در کره زمین داریم که می توانیم از آن ها به عنوان منابع اطلاعاتی استفاده کنیم.
مکانیسم های روان شناختی و اجتماعی زیادی وجود دارند که ما را از تغییر عقیده مان باز می دارند. ما تمایل داریم فقط شواهد یا دلایلی را در نظر بگیریم که آن چه را قبلا می دانستیم تایید کنند. وقتی کسی باور ریشه دار ما را به چالش می کشد، ناخواسته نسبت به او سوگیری منفی پیدا می کنیم. از آن جا که فراموش کردن دیدگاهی سنتی و سپس یادگیری دیدگاهی تازه، ما را از منطقه امن و راحت خود خارج می کند، ما اغلب آن چه را که دیگران سعی می کنند به ما بیاموزند، رد می کنیم. مشابه همان چیزی که در مفهوم «خطای تایید» (Confirmation bias) طرح شده است.
ما آن چه را که از تجربه مستقیم می آموزیم، بسیار بهتر می پذیریم و درونی می کنیم. نه تنها باید خودمان موقعیتی را تجربه کنیم؛ بلکه آن موقعیت باید ناکام کننده باشد تا چیزی به ما آموخته شود و فرایند یادگیری از شکست ما کامل شود.
مطالعه ای که در سال 2010 توسط مدسن (Madsen) و دسای (Desai) منتشر شد نیز به ما نشان می دهد که شکست، بهتر از موفقیت به ما می آموزد و همچنین به ما نشان می دهد که درس های موفقیت بسیار آسان تر فراموش می شوند؛ بنابراین ما از شکست های خود بهتر یاد می گیریم تا از آن چه دیگران به ما یاد می دهند. اما یادگیری از شکست نیز به طور مستقیم دیدگاه های موجود ما را به چالش می کشد؛ بنابراین احساس ناراحتی می کنیم و این سوال ایجاد می شود که آیا یادگیری از شکست، آسان است؟ و یا اصلا چگونه اتفاق می افتد؟ و ما دقیقا چه چیزی یاد می گیریم؟
یادگیری با شکستی شروع می شود که طرز فکر ما را به چالش می کشد. یادگیری فورا اتفاق نمی افتد زیرا در ابتدا نمی توانیم آن چه را که اتفاق افتاده است هضم کنیم و این ما را آزار می دهد. ما اغلب از آن چه اتفاق افتاده است عذاب می کشیم و آن را بارها و بارها در ذهن خود مرور می کنیم و با هر کسی که مایل به شنیدن است صحبت می کنیم تا بفهمیم کدام فرض ناقص است و نباید از آن یاد گرفت و در نهایت در یک موقعیت «بینش سه گانه» به دست می آید. این بینش سه گانه ما را درباره ی چیزهایی که نباید یاد بگیریم، آن چه که باید عوض کنیم و آن چه که باید انجام دهیم روشن می کند. ما معمولا بینش دوم و سوم را در ضرب المثل های ساده ای که می سازیم، بیان می کنیم.
اجازه دهید بینش سه گانه را با یک مثال شخصی که متاسفانه فرضی هم نیست توضیح دهم: من در طول تمریناتم برای مسابقات پیش از حد به پاهایم فشار آوردم و وقتی که زانویم شروع به درد گرفتن کرد آن را نادیده گرفتم و به مسابقات رفتم. بعد از مسابقات خیلی زود مجبور به جراحی شدم. این شکست بود که به من درس ارزشمندی داد. و اما بینش سه گانه در این مورد چگونه عمل کرد؟ اولین بینش این است که من آموختم نمی توانم بدون محدودیت به بدنم فشار بیاورم. واضح است که بدن من هم آسیب پذیر است. آن چه را که بینش دوم به من آموخت در قالب یک قانون ساده خلاصه کرده ام: من باید به بدن خود گوش دهم و با آن با احترام برخورد کنم؛ مانند یک دوست نه برده و بینش سوم هم عملی کردن این قانون بود.
بر اساس چارچوب بینش سه گانه، می توانیم تجربیات منفی خود را بهتر درک کنیم و با تلاش برای درک «سه» چیز آن ها را به درس های ارزشمندی تبدیل کنیم: اول، اینکه کدام فرض درست نیست؟ دوم، چه چیزی درست است؟ و آخر، چه کاری باید انجام داد؟
به یک شکست فکر کنید و سعی کنید درک بهتری از آن داشته باشید.
حالا با تکمیل عبارت های زیر می توانید این تمرین را انجام دهید تا فرایند یادگیری از شکست را بهتر درک کنید.
قبل از شکست فکر می کردم…
اما بعد متوجه شدم که…
و حالا…را انجام می دهم.
درباره ما
مرکز مشاوره روانشناسی سروهانا در حیطه های ارزیابی و درمان اختلالات روانشناسی کودک، مشاوره روانشناسی نوجوان و بزرگسال و همچنین مشاوره خانواده، ازدواج، تحصیلی، شغلی و فردی با بالاترین کیفیت و زیر نظر روانشناسان و مشاوران مجرب و با تجربه آمادگی لازم جهت همراهی و ارائه خدمات به شما عزیزان را دارد. منتظر حضور گرم شما به صورت حضوری در کلینیک سروهانا و یا به صورت غیر حضوری در اپلیکیشن فارگو هستیم.