چگونه با نوجوانان رفتار کنیم ؟ نکات رفتاری برای پدر و مادرها

والدین چگونه می توانند با فرزند نوجوان خود ارتباط سالمی برقرار کنند؟ ارتباطی که جنبه آموزشی دارد و قابل اتکا است.

• برای غنی سازی تجارب نوجوان نیاز است بین انتخاب ها و تصمیمات وی با نتایج و عواقب آن ارتباط برقرار کنید.
• ارتباط میان این دو متغیر باعث ایجاد حس مسئولیت در نوجوان می شود. علاوه بر این جنبه آموزشی آن و ساختار منسجم برای وی فراهم می کند.
• از آنجا که قرار گرفتن در معرض عواقب انتخاب ها می تواند برای نوجوان نتایج دردناکی به همراه بیاورد که آن را نمی پسندند به همین دلیل اغلب در برابر این نوع ارتباط و مواجه با آن مقاومت می کنند.
• گاهی نوجوان در یک چرخه معیوب قرار می گیرد که موجب آسیب به وی می شود. از آنجایی که گاهی نمی توانند این چرخه معیوب را بشکنند و از آسیب های ناشی از عواقب کارشان اجتناب کنند. قطعا نیازمند کمک های از بیرون هستند مانند خانواده، مدرسه و مشاور..

در طول نوجوانی فرد استقلال و آزادی بیشتری را مطالبه می کند. آن ها کمتر به والدین خود وابسته هستند. شاید بیشتر زمان خود را به دوستانشان اختصاص دهند. برای عملکردهای خود بیشتر بر دیدگاه خود متکی هستند تا خانواده. با این حال نقش خانواده در این تجربیات چقدر است؟

انتخاب ها و عواقب:

ما معتقدیم مواجه شدن فرد با نتایج انتخاب هایش می تواند بسیار موثر باشد. نوجوان یاد می گیرد در انتخاب ها آنقدر که فکر می کند آزاد نیست و نمی تواند همیشه هر تصمیمی را مطابق میل و خواسته خویش آزادانه بگیرد. زیرا باید با نتایج آن رو به رو شود. یعنی باید با عواقب هر انتخابی که آزادانه انجام می دهد مواجه شود. پس می توان این گونه نتیجه گرفت، نوجوان در واقع  نمی تواند مطابق خواسته صرف خود پیش برود و در عین حال مسسئولیت آن را نپذیرد. یعنی؛ در قبال آنچه که با اختیار خود انجام می دهی مسئول هستی.

انتخاب و عواقب برای نوجوان دو دستاورد بزرگ دارد:

• مسئولیت پذیری: زمانی که نوجوان می پذیرد که نتیجه و عواقب تصمیمش را به گردن بگیرد و بپذیرد آنچه برایش پیش آمده برگرفته از انتخاب خودش بوده است. آنگاه متوجه می شود برای این که نتیجه متفاوتی را تجربه کند باید انتخاب دیگری داشته باشد. برای آنچه می خواهد باید تلاش کند.
• آموزش: زمانی که انتخاب های فرد وی را به سمت نتایج مشابهی می رساند یاد می گیرد و از آن ها درس می گیرد. این تجارب شخصی برای وی جنبه های آموزشی ارزشمندی به همراه دارد. می تواند از تجارب سخت خود درس بگیرد و در آینده از آن استفاده کند.

نادیده گرفتن ارتباط میان نتایج و انتخاب ها:

گاهی نوجوان نمی خواهد و یا قادر به درک ارتباط بین انتخابش و عواقب آن نیست:

• نادیده گرفتن: گاهی نوجوان این ارتباط را نادیده می گیرد به عنوان مثال؛ من نمی دونستم اگر در زیر تابلو پارک ممنوع پارک کنم ماشینم جریمه می شود؛ والدین می تواند به وی یاد آور شود سرپیچی از قانون می تواند تبعات سختی برای فرد به همراه داشته باشد پس باید رعایت قانون را آموزش دید چرا که ارزشش را دارد.
• انکار: گاهی نوجوان این ارتباط را نمی پذیرد به عنوان مثال “چون بهشون دروغ گفتم دلیل نمیشه دیگه به من اعتماد نکنند همه گاهی دروغ می گن” والدین در جواب می توانند بگویند “اکثر مردم از دروغ خوششان نمی آید و زمانی که اعتمادشان از کسی سلب شود وی را کنار می گذارند.”
• بی علاقگی: گاهی نوجوان دچار بی انگیزگی و بی علاقگی بین این ارتباط می شود به عنوان مثال “خب که چی حالا اگه تکالیف مدرسه ام را انجام ندم و نمراتم پایین بیاید مگر چه می شود” والدین می تواند به وی گوشزد کند “خیلی وقت ها چیزهایی که الان برامون بی ارزش و بی اهمیتن و یا دلیلشون نمی فهمیم در زمانی دیگه برای ما بسیار مهم می شه و مسیر زندگیمون تغییر می ده.”
• وابستگی و عادت: گاهی نوجوان نمی تواند این چرخه را بشکند و از آن خارج شود به عنوان مثال زمانی که می گویند “من نمی توانم انجام این کار را متوقف کنم و اختیار و کنترلی روی آن ندارم؛ والدین می تواند به او پیشنهاد دهد برای خلاصی از این عادت از فردی دیگر کمک بگیرد تا برای آن راه حل پیدا کنند.

زمانی که نوجوان ارتباط میان نتایج انتخابش را کمرنگ و نادیده یگیرد برای والدین نگران کننده می شود. با خود فکر می کنند اگر دوباره این انتخاب اشتباه را تکرار کند چه می شود؟ اگر از آن درس نگیرد چه می شود؟ گاهی نوجوان برای درک عواقب انتخابش باید چندین بار با پیامد منفی رو به رو شود و متقاعد شود تا زمانی که مسیر اشتباه را طی می کند نتیجه دیگری به دست نخواهد آورد. مانند وقتی که نمی تواند زمان بندی درستی برای انجام کارهایش انجام دهد باید انقدر موقعیت هایی را از دست دهد و یا از امتیازهایی محروم شود تا درک کند برای انجام کارها باید زمان بندی داشته باشد تا بتواند از عواقب منفی دوری کند.

رفتارهای آسیب رسان:

والدین باید به رفتارهای آسیب رسان بسیار توجه کنند. گاهی نوجوان متقاعد نمی شود که نتیجه کارش وی را به دردسر انداخته است در نتیجه انتخاب هایش را در آینده تغییر نمی دهد و همان روند اشتباه را در پیش می گیرد. در این وضعیت نوجوان در یک چرخه معیوب گیر افتاده است و نمی تواند از آن خارج شود. در واقع رفتارهایی را مدام تکرار می کند که به ضرر وی تمام می شود. مانند: دروغ گفتن برای پوشاندن دروغ قبلی، انجام فعالیت ها را به تعویق انداختن و دقیقه نود انجام دادن، آسیب جسمی به خود وارد کردن برای تحمل یک درد و مشکل (خودزنی)، این ها همگی نمونه هایی از رفتارهای آسیب زا و مخرب است که نوجوان برای رهایی از آن نیاز به کمک و مشورت دارد. پس اگر این رفتارها در فرزندان خود مشاهده کردید با نگاهی همدلانه به کمک وی اقدام کنید، دست به انتقاد و سرزنش نزنید زیرا نتیجه عکس خواهید گرفت. می توانید از فرزند خود بخواهید در این باره با شما صحبت کند. وی را متوجه کنید این رفتار به وی آسیب می زند و شما می توانید با کمک هم یا یک مشاور این مسائل را در آرامش حل کنید.

برگرفته از سایت روانشناسی امروز

برای دریافت مشاوره نوجوان می توانید از خدمات اپلیکیشن فارگو بهره مند شوید.

• با ورزش باهوش شویم
• اهمیت مشاوره تحصیلی
• مدیریت رفتار والدین چیست؟

درباره ما

مرکز مشاوره روانشناسی سروهانا در حیطه های ارزیابی و درمان اختلالات روانشناسی کودک، مشاوره روانشناسی نوجوان و بزرگسال و همچنین مشاوره خانواده، ازدواج، تحصیلی، شغلی و فردی با بالاترین کیفیت و زیر نظر روانشناسان و مشاوران مجرب و با تجربه آماده همراهی و ارائه خدمات به شما همراهان می‌باشد. منتظر حضور گرم شما به صورت حضوری در کلینیک سروهانا و یا به صورت غیرحضوری در اپلیکیشن فارگو هستیم.