اضطراب جدایی در کودکان

اختلال اضطراب جدایی در کودکان چیست ؟

اختلال اضطراب جدایی (SAD: Separation Anxiety Disorder) نوعی مشکل سلامت روان است. دور بودن از اعضای خانواده یا سایر افراد نزدیک، کودک مبتلا به اختلال اضطراب جدایی را بسیار نگران می‌کند. کودک از این می‌ترسد که گم شود یا اگر همراه یکی از اعضای خانواده نباشد، اتفاق بدی برای آن فرد بیفتد.

همه‌ی کودکان و نوجوانان مقداری اضطراب دارند. این بخشی بهنجار در روند رشد است. اضطراب جدایی در بسیاری از کودکان، بهنجار است. تقریباً همه‌ی کودکانِ بین 18ماهه تا 3ساله اضطراب جدایی دارند و تا حدودی وابسته هستند. اما نشانه‌های اختلال اضطراب جدایی شدیدتر هستند. لازم است که کودک حداقل 4 هفته دارای نشانه‌های اختلال اضطراب جدایی باشد تا این اختلال در او تشخیص داده شود. کودک مبتلا به اختلال اضطراب جدایی درباره‌ی دوری از خانه یا خانواده ترس‌ها و نگرانی‌هایی دارد که برای سنش مناسب نیست.

چه چیزی باعث اختلال اضطراب جدایی در کودکان می شود ؟

متخصصان اعتقاد دارند که هم عوامل زیستی و هم عوامل محیطی باعث اختلال اضطراب جدایی می‌شوند. ممکن است کودکی مضطرب بودن را به ارث ببرد. عدم تعادل دو ماده‌ی شیمیایی در مغز (نوراپی‌نفرین و سروتونین) به احتمال زیادی در این زمینه نقش دارد.

ممکن است کودک اضطراب و ترس را از اعضای خانواده و سایرین نیز یاد بگیرد. رویدادی آسیب‌زا نیز می‌تواند باعث اختلال اضطراب جدایی شود.

کدام کودکان در معرض خطر این اختلال هستند ؟

میزان شیوع اختلال اضطراب جدایی در دختران و پسران برابر است. اما کودکانی که والدین مبتلا به اختلال اضطرابی دارند، بیشتر احتمال دارد که دچار اختلال اضطراب جدایی شوند.

نشانه های اختلال اضطراب جدایی در کودک چیست ؟

اولین نشانه‌های اختلال اضطراب جدایی اغلب در حدود کلاس سوم یا چهارم ظاهر می‌شوند. این نشانه‌ها ممکن است بعد از مدتی دوری از مدرسه، مانند تعطیلات یا تابستان، یا بعد از یک بیماری طولانی‌مدت شروع شوند. ممکن است هر کودکی نشانه‌های متفاوتی داشته باشد. اما شایع‌ترین علائم اختلال اضطراب جدایی این‌ها هستند:

خودداری از تنهایی خوابیدن

کابوس‌های مکرر با موضوع جدایی

نگرانی بسیار هنگام دوری از خانه یا خانواده

نگرانی بیش از حد درباره‌ی امنیت یکی از اعضای خانواده

نگرانی بیش از حد درباره‌ی گم شدن

خودداری از رفتن به مدرسه

ترسیدن از تنهایی و عدم تمایل به آن

دل‌درد یا سردرد مکرر یا دیگر شکایات جسمانی

درد عضلانی یا تنش

نگرانی بیش از حد درباره‌ی امنیت خود

نگرانی بیش از حد وقتی که دور از خانه می‌خوابد یا درباره‌ی آن فکر می‌کند

بسیار وابسته بودن، حتی وقتی در خانه است

وحشت‌زدگی یا قشقرق به راه انداختن هنگام دوری از والدین یا مراقبان

ممکن است نشانه‌های اختلال اضطراب جدایی شبیه دیگر مشکلات سلامت روان باشد. اطمینان حاصل کنید که کودک‌تان تشخیصش را در ملاقات با ارائه‌دهنده‌ی خدمات سلامت دریافت می‌کند. 

چگونه این اختلال را در کودک مان تشخیص دهیم ؟ 

روانپزشک کودک یا سایر متخصصان سلامت روان می‌توانند اختلال اضطراب جدایی را تشخیص دهند. این شخص کودک شما را به لحاظ سلامت روان ارزیابی می‌کند. برای اینکه کودک‌تان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی تشخیص داده شود، لازم است که نگرانی یا ترس او از دور بودن از اعضای خانواده حداقل 4 هفته ادامه داشته باشد.

اگر کودک‌تان شکایات جسمانی داشته باشد، ارائه‌دهنده‌ی خدمات سلامت ممکن است او را ارزیابی کند تا سایر علل این نشانه‌ها را منتفی سازد.

اختلال اضطراب جدایی در  کودکان چگونه درمان می شود ؟

درمان به نشانه‌ها، سن و سلامت کلی فرزند شما بستگی خواهد داشت. همچنین به شدت بیماری نیز بستگی خواهد داشت.

درمان اختلال اضطراب جدایی اغلب ترکیبی از موارد زیر است:

درمان شناختی-رفتاری :

این درمان به کودک کمک می‌کند تا یاد بگیرد چگونه اضطرابش را بهتر مدیریت کند. همچنین هدف این است که به کودک کمک شود تا بر موقعیت‌هایی که منجر به اضطراب می‌شوند، تسلط پیدا کند.

دارو:

داروهای ضدافسردگی یا ضداضطراب ممکن است به بعضی کودکان کمک کنند تا آرام‌تر شوند.

خانواده درمانی :

والدین در هر درمانی نقش حیاتی دارند.

درون داده های مدرسه :

ممکن است مدرسه‌ی کودک نیز در درمان مشارکت کند.

چگونه می توانم از بروز اختلال اضطراب جدایی در فرزندم پیشگیری کنم ؟

متخصصان نمی‌دانند که چگونه می‌شود از اختلال اضطراب جدایی در کودکان و نوجوانان پیشگیری کرد. اما اگر متوجه علائم این اختلال در فرزندتان شدید، می‌توانید با جست‌وجوی فوریِ ارزیابی، کمک‌کننده باشید. درمان زودهنگام می‌تواند نشانه‌ها را کم کرده و تحول بهنجار کودک را بهبود ببخشد. همچنین می‌تواند کیفیت زندگی فرزندتان را بهتر کند.

چگونه می توانم به فرزندم کمک کنم تا با اختلال اضطراب جدایی زندگی کند ؟

شما به عنوان والد، در درمان فرزندتان نقش کلیدی دارید. این‌ها مواردی هستند که می‌توانید برای کمک در نظر داشته باشید:

همه‌ی قرار ملاقات‌ها را با ارائه‌دهنده‌ی خدمات سلامت فرزندتان حفظ کنید.

به فرزندتان اطمینان خاطر دهید و از او حمایت کنید. استقلال متناسب با سن را تشویق کنید.

موقعیت‌هایی را که ممکن است بر فرزندتان فشار آورند، شناسایی کنید. دانستن آنچه بر فرزندتان فشار می‌آورد و برنامه‌ریزی کردن می‌‌تواند به شما کمک کند تا فرزندتان را آماده کنید تا بتواند موفق شود.

به بقیه درباره‌ی اختلال اضطراب جدایی فرزندتان بگویید. با ارائه‌دهنده‌ی خدمات سلامت و مدرسه‌ی فرزندتان همکاری کنید تا برنامه‌ی درمانی را توسعه دهید. به معلمان یادآوری کنید که فرزندتان در موقعیت‌های خاصی، به اطمینان‌بخشی و حمایت بیشتری نیاز دارد.

به دنبال حمایتِ خدمات جامعه‌ی محلی‌تان باشید. در ارتباط بودن با والدین دیگری که فرزند مبتلا به این اختلال دارند، می‌تواند کمک‌کننده باشد.

نکات کلیدی در اختلال اضطراب جدایی در کودکان 

اختلال اضطراب جدایی نوعی مشکل سلامت روان است. کودک مبتلا به اختلال اضطراب جدایی درباره‌ی دوری از اعضای خانواده یا سایر افراد نزدیک، بسیار نگران است.

علت اختلال اضطراب جدایی هم زیستی و هم محیطی است.

نشانه‌های این اختلال شدیدتر از اضطراب جدایی بهنجاری است که تقریباً همه‌ی کودکان در سنین 18ماهگی تا 3سالگی تا حدودی آن را نشان می‌دهند.

برای در نظر گرفتن این اختلال، لازم است که کودک حداقل 4 هفته دارای نشانه باشد.

برای تشخیص اختلال اضطراب جدایی، ارزیابی سلامت روان لازم است.

درمان شامل روان‌درمانی و دارودرمانی می‌شود. 

اضطراب جدایی مرحله‌‌ای است که نقش بسیار تعیین کننده‌ای در رشد تمام کودکان دارد. عبور از این مرحله و درک امنیت دنیای پیرامون، عاملی است که بعدها در سنین بزرگسالی سلامت را برای کودک فراهم می‌کند و تنها ناجی او کسی نیست جز مراقبین اولیه. در این وبینار یک ساعته، خانم معصومه هشیار، متخصص و روان‌شناس کودک می‌خواهد مفصل درباره رفتارهای مطلوب پدر و مادرها در این دوره حساس صحبت کند و بر ای فرزندپروری بهتر، راهکارهای تخصصی ارائه دهد. همراه ما باشید. برای مشاهده وبینار اینجا کلیک کنید.

درباره ما 

مرکز مشاوره روانشناسی سروهانا در حیطه های ارزیابی و درمان اختلالات روانشناسی کودک، مشاوره روانشناسی نوجوان و بزرگسال و همچنین مشاوره خانواده، ازدواج، تحصیلی، شغلی و فردی با بالاترین کیفیت و زیر نظر روانشناسان و مشاوران مجرب و با تجربه آماده همراهی و ارائه خدمات به شما همراهان می‌باشد. منتظر حضور گرم شما به صورت حضوری در کلینیک سروهانا و یا به صورت غیرحضوری در اپلیکیشن فارگو هستیم.