تشخیص دروغگویی

بیش تر تلاش ها برای تشخیص دروغگویی با شکست مواجه می شود چون همه به دنبال نشانه های غلطی می روند. چطور تشخیص می دهید که کسی به شما دروغ می گوید؟ اگر همین سوال را در گوگل طرح کنید منابع بی پایانی از کتاب، مقاله و فیلم پیدا خواهید کرد که ادعا می کنند پاسخ این سوال را می دانند.

چطور تشخیص می دهید که کسی به شما دروغ می گوید؟ 

متاسفانه با یک مشاهده سطحی هم می توان نتیجه گرفت که ادعای آن ها ریشه ای در واقعیت ندارد و به صورت کاربردی نمی توان به عنوان منبعی قابل قبول در تشخیص دروغگویی از آن استفاده کرد. پیشنهاد آن ها به این شکل است که نشانه های بدنی مثل نگاه خیره افراد، قطع تماس چشمی، بالا یا پایین بودن صدا و ده ها نشانه دیگر این قابلیت را دارند که به شما نشان بدهند که آیا شخصی در حال دروغ گفتن است یا خیر. نویسنده های این منابع به شما قول می دهند که با استفاده از این نشانه ها شما به راحتی قابلیت تشخیص دروغگویی را خواهید داشت.  یک حقیقت دیگری هم وجود دارد که این منابع در نظر نمی گیرند. نشانه رفتاری مشخصی برای تشخیص دروغگویی وجود ندارد. محققینی مثل خود من (نویسنده این مقاله) انواع مختلفی از این نشانه ها را امتحان کردند. بهترین جوابی که دیگران دارند مجموعه ای از نشانه های رفتاری است که به شدت غیر قابل اعتماد هستند. نکته بسیار مهمی که این افراد از آن غفلت می کنند این است که اصلا نشانه های ثابت و یکسانی، مثل بزرگ شدن دماغ هنگام دروغ گفتن، وجود خارجی ندارد. با تمرین های مکرر برای تشخیص دروغگویی، طبیعی است که افراد در تشخیص دروغ ماهر می شوند اما این مهارت فقط در تشخیص نشانه های مشخصی است که این منابع معرفی کرده اند. در نهایت تشخیص همان نشانه ها هم تفاوت چندانی با حدس زدن ندارد. یعنی اگر حدس بزنید هم ممکن است که اندازه نشانه هایی که تمرین کردید شما را به جواب برساند. در نتیجه این منابع فقط به شما کمک می کند که با اختلاف بسیار کمی با حدس زدن بتوانید دروغ دیگران را تشخیص دهید؛ اما اختلاف بسیار کم نتیجه دلخواه ما نبود، قرار بود که در تشخیص دروغ حرفه ای شویم.

چرا به آسانی نمی توانیم دروغ را تشخیص بدهیم؟

به این دلیل است که افراد دیگر در پنهان کردن واقعیت بسیار ماهرند. به عنوان کودک، همه ما یاد گرفتیم که خیلی ساده می توانیم به صورت دیگران نگاه کنیم، با یک لبخند، دروغ بگوییم. و به همین سادگی می توانیم دیگران را فریب بدهیم. هیچ کس هم هیچ بویی نخواهد برد.

دروغگو چطور دروغ می گوید؟

اجازه بدهید که همه امیدها را ناامید نکنیم. هنوز روش هایی وجود دارد که می توانیم دروغ دیگران را در صحبت هایشان تشخیص بدهیم. قدم اول این است که از تلاش های بیهوده برای خواندن زبان بدن دیگران و نشانه های صورت آن ها خودداری کنیم. باید به چیزهای مهم تری توجه کرد. چیزی مطمئن. باید به دنبال شواهد بگردیم. مثلا این که خوب گوش بدهیم و با دقت توجه کنیم. دروغ شبکه ای از اطلاعات غلط است. به این اطلاعات گوش بدهید.  آیا با عقل جور در می‌آید؟ آیا با اطلاعات قبلی ما هم پوشانی دارد؟ اگر جواب نه باشد باید به قدم بعدی در کشف دروغ برویم. اگر داستانی که می شنوید به نظرتان عجیب می آید، شروع به سوال پرسیدن کنید. داستان را امتحان کنید. آیا داستان با موشکافی دقیق تر به جواب نمی رسد؟ آیا پاسخ به سوالات شما با طفره رفتن همراه است؟ آیا به نظر می رسد که داستان مدام در حال عوض شدن است و خط صافی را پیش نمی گیرد؟ این ها نشانه های مطمئنی هستند که امکان دارد داستانی که در حال شنیدن آن هستید دروغ باشد.  آخرین مرحله بازبینی است. اگر داستانی که در مورد شخص، مکان، زمان یا هرچیز دیگری شنیدید حتما شواهدی برای تایید این داستان وجود دارد. اگر معشوقه شما می گوید که آخر هفته را با خانواده سپری کرده، اعضای خانواده به راحتی می توانند صحت یا عدم صحت این داستان را تایید کنند. اگر کارمندی برای نیامدن به سرکار، بیماری را بهانه کند، باید بتواند که مدارک پزشکی خود را به راحتی و بدون تردید ارائه دهد. آخرین مرحله درخواست از فرد دروغگو برای شفاف سازی است. گاهی، به صورت تعجب برانگیزی، وقتی از افراد خواسته می شود که حقیقت را بگویند، مقاومتی نخواهند کرد.

چطور واقعا دروغ را تشخیص بدهیم؟

در یک مطالعه، نحوه برخورد و پیدا کردن دروغگو در زندگی روزمره افراد مورد بررسی قرار گرفت. مشخص شد که فقط 2 درصد افراد اظهار کردند که نشانه های کلامی و غیر کلامی به آن ها کمک کرده تا دروغ را تشخیص بدهند. در عوض، بیشترین گزارش افراد مربوط به موارد زیر می شد:

1. از شاخص های سوم برای تشخیص دروغ استفاده کرده بودند (مثل بهانه ای که صحت و درستی آن ثابت نشد)
2. نشانه های فیزیکی (ضبط صدا، فاکتور، صورت حساب و…)
3. اعتراف خود افراد

چطور می توانید دروغگوی واقعی را تشخیص بدهید؟ به دنبال نشانه های بدنی و کلامی نباشید. در عوض توجه کنید که چه چیزی گفته می شود. مثل یک کارآگاه، گفته هایی را که می شنوید با واقعیت هایی که در ذهن شما و دنیای واقعی وجود دارد تطبیق دهید. دروغگوها در میان حرف هایشان خود را لو می دهند نه با زبان بدنشان.

برای دریافت مشاوره در زمینه های مختلف روانشناسی می توانید از روانشناسان و متخصصان فارگو بهره مند شوید.

درباره ما

مرکز مشاوره روانشناسی سروهانا در حیطه های ارزیابی و درمان اختلالات روانشناسی کودک، مشاوره روانشناسی نوجوان و بزرگسال و همچنین مشاوره خانواده، ازدواج، تحصیلی، شغلی و فردی با بالاترین کیفیت و زیر نظر روانشناسان و مشاوران مجرب و با تجربه آماده همراهی و ارائه خدمات به شما همراهان می‌باشد. منتظر حضور گرم شما به صورت حضوری در کلینیک سروهانا و یا به صورت غیرحضوری در اپلیکیشن فارگو هستیم.